Gola, dawniej Czynszowice – co ukrywa stary cmentarz?

             To, że w podlubińskiej Goli jest gdzieś w lesie stary cmentarz ewangelicki wiedziałem od dawna, ale to co zastałem na miejscu zdewastowanej nekropolii było już dla mnie sporym zaskoczeniem…

               Gola dość lakonicznie wymieniana jest  literaturze, ale dziwić się trudno, jako, że sama wieś senna i niewielka, to i spektakularnych wydarzeń na przestrzeni wieków niewiele. Wiem, że powstała około roku 1259 i że bardzo długo (do II poł. XVIII w.) uważana była za wieś zamieszkaną przez Polaków. Ciekawostką lat powojennych jest sama nazwa miejscowości, jak podaje nieodżałowany śp. J. Biliński, ps. AK „Podolski” zaraz po wojnie była Gola, tak jak w 1259, ale dość szybko miejscowość przemianowano na Czynszowice i tak pozostało do lat 90-tych, kiedy  to ponownie powrócono do historycznej nazwy.

           Ale wróćmy do cmentarza, bo on był celem moich poszukiwań. Oczywiście najpierw poszukałem na dostępnych mi mapach, aby miejsce zlokalizować. Z trudem ale udało się. Jest!

            Teraz należało tam pojechać i poszukać. Dojazd lichy, droga błotnista, wszak trwa zima. Z trudem zaparkowałem możliwie blisko pod lasem, dalej pieszo. Raptem 100-150 metrów w głąb dziczy i jest! Masa starych zniszczonych nagrobków, pozapadanych grobowców, porozrzucanych po całym terenie kamiennych fragmentów. Cały układ czytelny, widać fragment drogi dojazdowej, są i poniemieckie nieczytelne napisy. Próbuję rozszyfrować, widać niewiele…”tutaj pochowano…„, jakieś daty: „1854-1932, Helene…”. Nieubłagane działanie wilgoci, mchów skutecznie zamazuje ostatnie nagrobne sentencje.

               Cóż, trudno się dziwić, wszak to już bez mała 80 lat. Jak podaje literatura: ” Na zachód od wsi, w niewielkim od niej oddaleniu, na granicy obszaru leśnego znajduje się teren po założonym w 2. poł. XIX w. cmentarzu ewangelickim, ostatni pochówek z 1944 r.„

          Nagle mój wzrok pada na kolejny nagrobek. Przeszywają mnie dreszcze. Czy ja dobrze widzę. Przecież to stary cmentarz EWANGELICKI!!! A tutaj proszę. Bardzo dobrze zadbany, liście zagarnięte, widać, że odwiedzany, taki oto, w środku lasu grobowiec. Zgięłem kolano, ręka zakreśliła znak krzyża. Warto było poszukać. Ciekawe odkrycie, dopiszecie ciąg dalszy??? Kto znał p. Marię Pałkę? Kto ją pochował raptem 42 lata temu na nieczynnym cmentarzu ewangelickim i dlaczego. Czy kiedykolwiek poznamy odpowiedzi na te pytania? Ot, taka niepozorna Gola.

Więcej zdjęć tej pięknej, nieznanej leśnej nekropolii znajdziecie na FB na profilu „Lubin Naszą Przyszłością”.